Als we kijken naar hoe de mens evolutionair gezien is gebouwd, dan is het lichaam zo geprogrammeerd dat we, als we in gevaar zijn – denk aan een leeuw voor onze neus die ons wil aanvallen – dat we een enorme stressreactie krijgen om ons meteen te voorzien van energie om te vluchten en om te zoeken naar een oplossing. Deze eerste stress-response komt voort uit adrenaline, waarbij je hartslag verhoogt en spanning op het lichaam hoog wordt. De tweede stress-response komt voor uit cortisol, waardoor je tijdens de stressreactie heel scherp bent en kan zoeken naar een oplossing . Deze stresshormonen reguleren onder andere ook de bloedsuikerspiegel.

In de huidige maatschappij hebben we geen of nauwelijks nog leeuwen of beren die plots voor onze neus staan. We hebben daarentegen met andere dingen te maken, zoals files, relatiestress, werkdruk , prestatiestress, slaaptekort, etc. Lang geen levensbedreigende situaties meer, maar toch zorgen deze voor het langdurig verhogen van stresshormonen, met chronische stress als gevolg.

Brandstof voor stress

Ons brein, onze spieren en ons immuunsysteem gebruiken voornamelijk suikers als energiebron. Het brein en onze spieren zullen in tijden van stress meer brandstof vragen en het immuunsysteem kan worden onderdrukt.

Suikers (ook wel koolhydraten genoemd) leveren zeer snelle energie; om deze reden kiest het lichaam voornamelijk voor deze bron, zodat het SNEL in veiligheid kan komen voor de spreekwoordelijke leeuw voor onze neus.

Ons lichaam zal er dan ook altijd zorgen dat er koolhydraten in ons systeem aanwezig zijn om de stress-response te bevoorraadden van snelle brandstof. Hierdoor kunnen we vaker last krijgen van schommelende bloedsuikerspiegels, met de daarbij behorende klachten.

Ook bestaat de kans dat het verbranden van vet steeds moeilijker zal verlopen omdat er tenslotte altijd suikers aanwezig zijn in tijden van stress.

Verstoring

Dit proces zorgt op den duur voor verstoringen in ons gehele lichaam; de stressreactie krijgt ten alle tijden voorrang op de andere systemen, zoals de schildklierregulatie en de spijsvertering, waardoor deze verstoord kunnen raken.

Sommige gevolgen en symptomen van chronische stress zijn:

  • Vermoeidheid
  • Pijnklachten
  • Slaapproblemen
  • Verteringsproblemen
  •  Slecht herstel en snelle verzuring
  • Diabetes type 2 of insulineresistentie
  • Burn-out
  • Niet lang zonder eten kunnen/instabiele bloedsuikerspiegel

Opbouw stresshormonen

De vorming van stresshormonen begint vanuit de cholesterol. Een gezonde cholesterolstatus is daarom hartstikke belangrijk. Vanuit cholesterol maken de bijnieren adrenaline en cortisol aan, mede met behulp van:

  • eiwitten
  • vitamine C
  • vitamine B12
  • vitamine B6 (P-5-P actieve B6 vorm)
  • ijzer
  • folaat (actieve foliumzuur)

Ook het B-complex en het mineraal magnesium zijn zeer nauw betrokken bij de functies van de bijnier.

Bij te lange overproductie van stresshormonen wordt dus de vraag naar deze stoffen verhoogd. Het is daarom essentieel om ten minste de aanbevolen minimale hoeveelheid groenten en fruit op te volgen.

Door stress en haastig leven maken we vaker verkeerde voedingskeuzes. Deze vinden hun oorsprong in eten met veel simpele suikers en vetten, zoals koek, snoep, gebak, snacks, pizza en frisdrank.

Zo creëren we al snel een overschot aan calorieën, een tekort aan essentiële nutriënten, teveel ongezonde Omega 6 vetzuren ten opzichte van gezonde Omega 3 vetzuren, een verhoogde kans op ontstekingen en (te) hoge bloedvetwaardes.

We raken simpelweg al meer uit balans en dus uitgeblust. Hiervan krijgen we nog meer stress en komen we in een vicieuze cirkel terecht waar we in het huidige zorgstelsel maar moeilijk uit vandaan lijken te komen; de voorkeur gaat nog altijd uit naar behandeling met medicatie in plaats van leefstijlinterventies; symptoomonderdrukking in plaats van symptoombestrijding.

Effect van stress op pijnklachten

Stress kunnen we zien als een stimulus of prikkeling van het zenuwstelsel. Door te veel en te lange prikkels kan ons zenuwstelsel dus ook overprikkeld raken waardoor het zo zou kunnen zijn dat het ontregeld raakt. Deze ontregeling kan er voor zorgen dat je pijn en spanning voelt op plaatsen op het lichaam waar niet eens letsel hoeft te zijn. Zit het dan tussen de oren? Nou nee want je lichaam registreert daar pijn of spanning en ervaart dat toch echt! Maar aan de andere kant weer JA, het zit toch wel een beetje tussen de oren want het is ons brein wat ons saboteert om deze lifestylekeuzes te maken wat helemaal niet goed zijn voor ons lichaam. We willen dat de weegschaal van belasting versus ontlasting weer beter in balans komt zodat ons zenuwstelsel de kans krijgt om te herstellen en we ons weer optimaal voelen.

Snelheid

‘’Living in the fast lane’’ was vroeger een uitspraak voor flitsende succesvolle zakenmensen. Deze uitspraak geld nu voor bijna iedereen, we leven met al meer ‘’snelheid’’ en raken daardoor overprikkeld. Goede manieren om juist te vertragen zijn; Yoga, meditatie, massage, ademhalingsoefeningen wandelen en op de juiste manier de pauzes in delen zodat het zenuwstelsel tot rust kan komen. Maar probeer je gewoontes rustig te veranderen….one …………step……………at…………….a time.

‘’There is more in life than increasing its speed’’

Mahatma Ghandi